Miedzyguzkowe a dużo dotylne położenia żuchwy
Miedzyguzkowe a niezwykle dotylne położenia żuchwy są również określane mianem położenia centralnego lub centralnego zwarcia. Brill określa je położeniami fizycznymi i więzadłowymi, uważając je za zakończenie mięśniowej i więzadłowej drogi przywodzenia żuchwy. Obecnie (2008) traktowane jest wyjątkowo określenie „zwarcie centryczne". Jako zwarcie centrycz-ne Kleinrok i wsp. określają „kontakty zębów w dotylnym położeniu zwarciowym (kontaktowym) żuchwy, w dużym zaguzkowaniu oraz na odległości poślizgu między tymi dwoma pozycjami żuchwy". Mięśniowa droga przywodzenia, zwana również nawykową, liczy na powolnym doprowadzaniu zębów dolnych do kontaktów okludalnych (zwarciowych) przy minimalnym wysiłku fizycznym. Mięśniowa droga przywodzenia rzuca się zwarciem zębów i stan ten zwany jest jak mięśniowe położenie żuchwy. Danie to stanowi identyczne z założeniem, w którym zęby przeciwstawne znajdują się w najciemniejszym kontakcie (zaguzkowaniu). Określenie „maksymalne kontakty miedzyguzkowe" uwypukla stosunki anatomiczne, podczas gdy „kontaktowe położenie mięśniowe" naświetla aspekt fizjologiczny tego tegoż położenia. Tak to obydwa te terminy są synonimami.
Więzadłowa droga przywodzenia żuchwy stanowi więc metoda, jaką żyją wyrostki kłykciowe w stawach skroniowo-żuchwowych od miejsca, które zajmują w sezonie mięśniowego położenia żuchwy, do najbardziej dotylnego, zwanego więzadłowym położeniem żuchwy, od jakiego z pomocy na warunki anatomiczne nie może wystąpić żadne przesunięcie ku tyłowi. Jest obecne to ruch, który może ku tyłowi wykonać żuchwa z sytuacji międzyguzkowej. Brill uważa, że ruch zamykania i zaczynania wykonywany przez wyrostki kłykciowe w sezonie drogi więzadłowej jest wysokim ruchem zawiasowym.
Zarb i wsp., budując się na wcześniejszych pracach Posselta, Atwooda i różnych, określają centralne położenie żuchwy w system bardziej powszechny, podając definicje czterech jej położeń w ramach tego zauważenia:
1. Miedzyguzkowe położenie - położenie, w którym stoją maksymalne kontakty zębowe. Używanymi synonimami są: nawykowe położenie zwarciowe, okludalne położenie zębów, okluzja centralna.
2. Mięśniowe (kontaktowe) położenie - żyje w okresie, w jakim występuje kontakt powierzchni okludalnych zębów po uniesieniu się żu-
chwy z położenia spoczynkowego, z wystąpieniem minimalnej aktywności fizycznej. Synonimy: kontaktowe (spoczynkowe) położenie, położenie centralne neuromięśniowe, położenie mięśniowe.
3. Dotylne położenie - stosunek żuchwy do szczęki spędzający w momencie końcowego ruchu zawiasowego wyrostków kłykciowych. Synonimy: końcowe położenie zawiasowe, położenie więzadłowe, relacja centralna żuchwy.
4. Dotylne kontaktowe położenie - kontaktowe położenie zębów wychodzące na rozwiązanie zawiasowego ruchu zamykania. Synonimy: centralne danie kontaktowe.
Jest wiele wiedz i hipotez wyjaśniających lub objaśniających centralne zwarcie, ale - upraszczając zagadnienie - można otrzymać, że prosi ono w momencie końcowego ruchu zawiasowego osi łączącej wyrostki kłykciowe (głowy żuchwy), jaki zajmuje mieszkanie na wykonanie przywodzenia żuchwy do szczęki.
Teraz w piśmiennictwie fachowym traktowane są określenia Bauera i Gutowskiego, którzy wyróżniają położenie spoczynkowe, położenie maksymalnego zaguzkowania, czyli zwarcie nawykowe, oraz dotylne położenie zwarciowe żuchwy. Ponadto jako położenie zwarcia centralnego określają stan, w którym położenie maksymalnego zaguzkowania kładzie się z dotyl-nym położeniem zwarciowym. Można zatem przyjąć, że dotylne położenie zwarciowe żuchwy, maksymalne zaguzkowanie zębów i możliwości poślizgu pomiędzy tymi miejscami układają się na słowo zwarcia centralnego czy centrycznego. Zwarciem ekscentrycznym cechuje się to wszystkie inne miejsca i przemieszczenia żuchwy występujące przy kontaktach zębów przeciwstawnych (szczęki i żuchwy).
Jak że z ryciny 31, zasięg nawykowych ruchów żuchwy, w którym następuje odgiyzanie kęsa pokarmowego, jest stosunkowo lekki i ma tylko wycinek granicznych ruchów przywodzenia i odwodzenia żuchwy.
Dla celów praktycznych ważna jest informacja, że dotylne położenie żuchwy stanowi niezmiernie odporną, powtarzalną jej książką także potrafi działać jako położenie wyjściowe przy ustalaniu centralnego zwarcia, zwłaszcza gdy brakuje oparcia na domowych zębach. Należy jeszcze pamiętać, że najbardziej dotylne położenie żuchwy jest jednakowe z miejscem międzyguzko-wym tylko u około 10% populacji. U pozostałych 90% przy przechodzeniu z założenia międzyguzkowego do najbardziej dotylnego występuje poślizg na przestrzeniach guzków, zwany w piśmiennictwie slide in centric (Pos-selt, Beyron). W sezonie tej prace żuchwa porusza się nieco do tylu i dołu, co stanowi spowodowane przez tzw. prowadzenie guzkowe zębów trzonowych i przedtrzonowych. Podczas ustalania centralnego zwarcia, po cofnięciu żuchwy do najbardziej dotylnej pozycji zwarciowej, należy pozwolić na drobny ruch ku przodowi i górze, tak by znalazła się ona w miejscu mięśniowym, u grup ludzi najbardziej podobnym do ustawienia międzyguzkowego. Przeciętna odległość między najbardziej dotylnym położeniem i położeniem międzyguzkowym waha się w skalach 0,5-1 mm.
Boczne ruchy >> żuchwy
Ruch wysuwania i cofania żuchwy, jak jeszcze ruchy boczne, można zauważyć na poziomej płytce zamontowanej w poszczególnej szczęce, podczas jeśli w nowej umocowany jest skłonni pisak rejestrujący przesunięcia tylno--przednie i boczne. W warunkach prawidłowych pisak zarejestruje wykres o stanie luku gotyckiego, którego wierzchołek będzie określał najbardziej dotylne położenie żuchwy, a ramiona zasięg ruchów bocznych. Linia prosta trwająca od wierzchołka pośrodku ramion luku będzie stosowałaś doprzednie wysunięcie żuchwy (ryc. 33).
Boczne ruchy żuchwy zakładają się z jej położenia międzyguzkowego lub dużo dotylnego i polegają zwłaszcza na huśtawkowym przenoszeniu się po jednej kartce i asymetrycznym ruchu rotacyjnym.
Strona, po której kończy się jedzenie a w jaką żuchwa się przesuwa, nosi nazwę strony pracującej, podczas gdy strona niebiorąca startu w żuciu nosi
nazwę balansującej. Należy w współczesnym pomieszczeniu zwrócić uwagę, iż w właściwym, harmonijnym uzębieniu naturalnym po części balansującej zęby nie są w związku.
Podczas bocznych ruchów żuchwy przemieszczeniu ulegają jej wyrostki kłykciowe (stawowe). Wiedzę ich rozmieszczenia jest pomocna przy użyciu artykulatorów nastawianych indywidualnie, które pozwolą na możliwie dokładne odtworzenie ruchów artykulacyjnych żuchwy. Wskazane są w tym końcu dane na temat ustalania tzw. kąta Bennetta, jaki stanowi sporządzony przez płaszczyznę strzałkową i metodę przekładania się wyrostka stawowego (w obrazie na powierzchnię poziomą) po stronie balansującej, w porządku wykonywania ruchu bocznego. Przeciętna liczba tego kąta wynosi około 15°.
Jak wcześniej wspomniano, na spacery boczne żuchwy dominujący wpływ wywierają mięśnie układu stomatognatycznego. Schematyczna rycina 32 dobrze ilustruje kierunek przemieszczeń żuchwy pod wpływem działania poszczególnych mięśni.
Ruchy żuchwy w stosunku do szczęki noszą i nazwę ruchów artykulacyjnych. Ruchy żuchwy i artykulacja żuchwy są więc wzorami i obydwa te pojęcia potrafią być traktowane w organizacji stomatologicznej.